afscheid

29 januari 2017 - Musoma, Tanzania

Zittend onder een rieten dakje, wachtend op het losbarsten van de donderstorm, is het einde van mijn verblijf in Tanzania in zicht. Morgen vlieg ik terug naar de Nederlandse kou.

De afgelopen twee weken waren echt vakantie, ik heb de big 5 gezien in de wildparken en op het topje van mt Meru gestaan. En daarnaast was het fijn om afstand te nemen van Musoma zonder echt uit Afrika te zijn vertrokken.

Het afscheid in Bethsaida was hectisch; deels omdat ik nog zoveel wilde doen en deels omdat men in Bethsaida niet de indruk gaf dat ze wisten dat ik ging vertrekken..

Want hoewel ik al weken riep dat vrijdag 13 januari echt mijn laatste dag was en ik daarna op safari zou gaan, leek niemand (behalve ik) daarvan in de stress te schieten. Er was nog tijd genoeg, ik kwam allemaal wel goed, enz.

De laatste week begon met (weer) een bezoek aan het Lake Victory Disability Centre (LVDC). Dit keer met twee klantjes voor de gipsmeester (dacht ik). Voor Wilhelmina gaan ze een evo maken om haar dropfoot te corrigeren. Hiervoor gipsten ze haar onderbeen in, om later een passende plastic orthese te maken. Daarnaast had ik Samuel meegenomen. Hij heeft een klompvoetje en ik had gehoopt dat ze dat met een gipsprogramma weer konden corrigeren. Helaas bleek het voetje al te vast te zitten en is er eerst een foto nodig om te zien wat de mogelijkheden zijn.

Het is lastig om te bepalen of de moeder in dit geval zelf actie gaat ondernemen om de x-ray te laten maken, of dat ze toch gaat zitten wachten tot iemand haar helpt. Bij de moeder zag ik geen drang om te zorgen dat het goed komt, eerder een soort gelatenheid. Wat ik dan ook opvallend vindt is dat zowel Musa als Millicent (die ook mee was) geen vervolg met de moeder bespreekt, of navraagt of ze snapt wat het belang is van de foto en de moeder te stimuleren om naar het ziekenhuis te gaan. Ik zou als moeder allemaal vragen hebben en niet de auto uit gaan voor ik alle antwoorden heb, maar hier horen ze aan wat de dokter te zeggen heeft en wachten tot er iets voor ze gedaan wordt. Dus hopelijk pakken ze dit in Bethsaida verder op en kan Samuel geopereerd worden.

Dinsdag kwamen mijn moeder en Thomas aan in Musoma. Ik had een week eerder al gevraagd of ik de auto kon lenen. Uiteraard was dit geen probleem en hoefde ik dat niet te vragen, dat was toch vanzelfsprekend.

Tot die dinsdagochtend althans. Ik kwam aan bij Bethsaida en het bleek toch wat lastiger dan vooraf gedacht. Of ik niet nog wat anders kon regelen.

Uiteindelijk bleek het lastige de health secretary te zijn, die (zonder dat iemand het wist) weer terug was van zijn “annual leave”. Hij moest van alles regelen in de stad en had daarbij de auto nodig. Bovendien moest iedereen om half 2 weer thuis gebracht worden. Gelukkig kwam het vliegtuig pas laat in de middag aan, toen iedereen al weer thuis was en kon ik toch gebruik maken van de auto.

Een andere lastig bijkomend probleem was dat ik had gehoopt dat ik Millicent even kon spreken om te zien hoe mijn patienten verder zouden worden behandeld. Maar ze werd te erg door de health secretary in beslag genomen.

Op weg van t vliegveld naar huis kregen de gasten gelijk een echte african experience, een lekke band. Gelukkig Is Mukonkogie inmiddels erg bedreven in het verwisselen van de band,  dus waren we snel weer op weg.

Woensdag had ik een ronleiding door Bethsaida gepland en  een aantal afscheidshuisbezoeken. Tegen beter weten in had ik geboopt op een strakke planning, maar nu gaf het wel een goed beeld van hoe het meestal gaat. Een deel van mijn patienten was niet thuis en eentje was zelfs helemaal vertrokken. De buren wisten te vertellen dat ze naar the village was vertrokken, maar verder ook niet of ze daar voor altijd blijven of toch nog terug komen.

Gelukkig kon ik ook een van mijn afgeronden patienten bezoeken, Emmanuel met zijn handbike. Dat is nu een blije jongen, die leert fietsen op zijn handbike en opeens het meest populaire jongetje van de buurt is.

Omdat de rolstoelen ed die gemaakt zouden worden in het LVDC nog niet klaar waren, werd donderdag een toeristendagje.

 Met de boot van een van de buren en alle fundi’s van Bwirre zijn we naar Lukuba Island gegaan, in het Victoria meer. We werden door de hele buurt uitgezwaaid en ze vonden het maar raar dat die buitenlanders in een visserboot stapten en het meer op gingen. Maar het was een leuk tochtje, gevolgd door een wandeling over het eiland en een bezoek aan het huis van de bisschop (die er zelf niet was. Dat is iets raars van Tanzanianen, dat ze graag andermans huis willen zien. Mensen vroegen aan mij ook steeds of ik ze niet wilde rondleiden in Bwirre’s huis. Of ze liepen ongegeneerd rond in mijn huis zonder dat ik ze had uitgenodigd)

Vrijdag was er nog steeds niets klaar in het LVDC, dus besloot ik om daar niet meer heen te gaan en alleen nog af te ronden in Bethsaida. Het lastige was dat ik afhankelijk was van de auto om me te halen, want ik had de pikipiki al in Bethsaida staan. En de auto had andere dingen te doen, dus uiteindelijk kwamen ze pas rond half 1 om me op te halen. Hierdoor was er maar weinig tijd om afscheid te nemen, want natuurlijk gaat iedereen rond 2 uur naar huis. En hoewel ik veel liever alleen met Millicent en Musa was gaan zitten om uit te leggen wat er was opgestart en wat er nog moest gebeuren, vond de health secretary dat hij de leidende rol daarin moest hebben. En dat terwijl hij afgelopen maanden geen een keer interesse had getoond in wat ik deed (behalve met de 3 geopereerde patienten, want die hadden in Bethsaida gelegen). Dus ik ben erg benieuwd wat er wordt voortgezet van wat ik heb gedaan. Gelukkig weet Musa mij te vinden en heeft hij afgelopen weken al vragen gesteld. Daaruit blijkt dat hij mijn verslag nog niet heeft gelezen (dat ligt op t bureau van de health secretary), maar hij is in elk geval wel met mijn patienten bezig.

Afscheid is misschien iets wat niet zo past bij de mensen hier. Ze hebben in hun taal veel manieren van begroeten, maar niet voor afscheid nemen. Het is me ook al meerdere keren overkomen dat ik nog bezig was een telefoongesprek af te ronden of samen te vatten wat er gezegd werd, terwijl de ander al had opgehangen. En ook elke dag als ik tegen Happines zei dat ik weg ging om te werken keek ze me aan van ja, dat weet ik toch. Kennelijk verwachten ze dat hier niet.

Vandaag neem ik dan echt afscheid van Tanzania (hoewel ik iedereen heb moeten beloven dat ik weer terug kom), vab het warme weer, het buiten zijn,  het mzungu-geroep en bijbehorende gevoel dat je de koningin bent,  van de puzzeltjes van patienten, de (inmiddels niet meer) onbekende aandoeningen en alle rare gewoontes van de Tanzanianen.

Kwaheri sasa

Samuel met klompvoetje

1 Reactie

  1. Manon:
    30 januari 2017
    Wat een overgang zal Nederland weer zijn!!! Welkom terug!